سعید جعفری

از دیدگاه من -که کماکان پوچ‌انگارانه است- هیچ کاری در زندگی به خودی خود از کار دیگر برتر به شمار نمی‌آید. اینکه شما اوقات شبانه‌روزی خود را صرف مطالعه کنید، به ورزش کردن و بدن‌سازی و کلفت‌ کردن بازوهای‌تان بیاندیشید و شب و روز برایش تلاش کنید، به سینما، تئاتر و بازیگر شدن بیاندیشید تا «خودی» نشان دهید، یا نه، تنوع در رابطه‌ی جنسی را تخیل کنید و در جهت رسیدن به این تخیل گام بردارید، به پیروزی در مسابقات ورزشی فکر کنید، یا حسابی پر از پول آرزوی شما باشد، یا روزه داری و چله‌نشینی را برگزینید، همه و همه می‌توانند در دایره‌ی «معنای زندگی» شما «خوب» و «مفید» پنداشته شوند؛ اما جملگی برای نگارنده‌ی این سطور، ارزشی یکسان دارند.

به عبارت دیگر، هیچ عملکرد یا هدفی در زندگی به خودی خود، برتر از اهداف دیگر شمرده نمی‌شود تا جایی که «تو» به آن معنا دهی.

به بیان ساده‌تر، تو، مرکز دایره‌ی «هستی» هستی! تمامی شعاع‌های هستی از نقطه‌ای مرکزی به نام «تو» سطر می‌شوند و این «تو» هستی که همه‌چیز را معنی می‌کنی!

تصور کنید میلیاردها انسانی که خود را مرکز دایره‌ی هستی می‌پندارند و استراتژی خود برای زندگی را (از روزه‌داری و چله‌نشینی گرفته تا لذت‌های لحظه‌ای و ملموس) استراتژی برتر می‌پندارند، در این صورت نزاع‌ها نیز متولد می‌شوند و تاریخ بی‌مزه و تلخ انسان‌ها را قلم می‌زنند.

مدتی‌است که به این می‌اندیشم تاریخ خونین بشریت (از یکی دو هزار سال قبل به این‌طرف) تاریخی‌ست که محکوم به «شدن» بوده است. اتفاقی ناگریز که هیچ کس دخل و تصرفی در آن نداشته است و آنگونه اتفاق افتاده که باید می‌افتاده است!

چاره چیست؟ در واقع چاره‌ای وجود ندارد! تنها چاره این است که قطب‌نمای درونت را تنظیم کنی و ببینی این قطب نما چه چیزی را به عنوان «مقصد» زندگی تو نشان می‌دهد؟ در «لحظه» خوش بودن را؟ یا پیگیری ایدئولوژی‌هایی که درونت آن را می‌پسندند؟ وقتی قطب‌نمای درونی‌ات می‌گوید «از برای رسیدن به این هدف‌ها تلاش کن» باید تلاش کنی!

 

– تا حالا با رئیس «وستینگ هاوس» شام خوردی؟
– لحظه‌های الکی! لحظه‌های الکی!… (+)

زندگی این روزها زود می‌گذرد. خیلی زود و سریع. روزهایی که به سرعت شب می‌شوند و شب‌هایی که بی‌رحمانه جای خود را به روزها می‌دهند. طوفان هراسناک «رنج از بودن»، که همین چند ماه قبل در آن دست و پا می‌زدم، که در سخت‌ترین روزهای تنهایی و افسردگی امانم را بریده بود، اکنون جای خود را به ساحلی امن، آرام و شاید «زود گذر» داده و سهم کوچکی از «خوشبختی» را نثارم کرده است.

رابطه‌ی جدیدی را تجربه می‌کنم و بر خلاف روابط قبلی‌ام که کم تشنج نبود، خوشبختانه به دلیل فهم مشترک، سرشار از احترام و آرامش است. شاید به این دلیل که هیچ کدام از ما دیگر حوصله بچه‌بازی و بهانه‌گیری یا گیر دادن به یکدیگر را نداریم و به حد کافی پخته شده‌ایم. شاید هم به این دلیل که هر دوی ما فهمیده‌ایم که تغییر دادن آدم‌ها یک افسانه‌ است و باید یکدیگر را همانطوری که هستیم بپذیریم.
درست مثل پذیرش زندگی با همه‌ی وجوه مزخرف و البته هیجان‌انگیزش. شما انتخابی در تغییر دادن روند زندگی ندارید و تنها باید تلاش کنید که در منشور پیچیده‌ی هستی و تونل‌های تو در توی زندگانی، حرکت کنید و خود را با آن‌چه که «سرنوشت» یا «تقدیر» می‌خوانند، هماهنگ کنید.

دید من به زندگی تغییر چندانی نکرده، اما رویکرد و برنامه‌ام برای ادامه دادن تغییر کرده است. بسان همه‌ی آدم‌ها، از برای «زندگی بهتر» تلاش می‌کنم و انگیزه‌ها و منفعت‌های مادی و معنوی‌ام را پیگیری می‌کنم. دیگر از خبرهای بد غصه نمی‌خورم و اجازه نمی‌دهم اتفاقات بدی که ربطی به من ندارد، حالم را خراب کند.

تلاش می‌کنم که روی پایم بایستم و قرص و محکم، به مبارزه کردن ادامه دهم. نه به دنبال تسخیر جهان هستم، و نه اجازه می‌دهم که بلند پروازی‌های من درآوردی و متوهمانه، کله‌ام را به سنگ بکوبد. سعی می‌کنم از تجربیاتم استفاده کنم و آرام آرام، به جلو قدم بردارم.

این روزها زندگی، گوش شیطان کر، خوب است. دیشب، بعد از مدت‌ها طوری خندیدم که اشکم در آمد! امروز با خودم فکر می‌کردم شاید آخرین باری که اینگونه خندیدم، بدون اغراق هفت هشت سال قبل بود. خنده‌هایی اینچنینی نثارتان.

چند روزی در هلند بودم و علاوه بر تجربه لذت کنسرت شاهین نجفی -که بیلاخی بود به بسیجیان جان بر کف تهی از مغز- لذت همسفر شدن با یکی از عزیزترین نقاشان گمنام و بی ادعای ایرانی را تجربه‌ کردم.

لحظه لحظه‌ی سفرم به آمستردام، یادگیری و فهم و درک دنیای این انسان تازه و دریچه‌ای که او به زندگی مي‌نگرد بود: نقاشی!

باید بگویم که در این فصل تازه زندگیم، هر روز که می‌گذرد، اعتقادم به اینکه همه‌ی انسان‌ها چیزهایی «استثنایی» در درون خود دارند، بیشتر و بیشتر می‌شود. استثناهایی که بی‌تردید بسیاری از فهم آن محرومند.

من در این سفر، نه تنها با دنیای عجیب و غریب «ونسان ون‌گوک»، که با مفهوم «پسادریافتگری» و شاید فراتر از آن، دنیای نقاشان- البته به اندازه فهم محدود خودم- آشنا شدم. آشنایی‌ای که دریچه‌ای تازه و بینشی نو از فهم جهان را ارزانی وجودم کرده است.

در مدح این آشنایی، همین بس که همه‌ی قرص‌های ضد افسردگی‌ام را به سطل آشغال ریختم و قرارم با روان‌پزشکم را -تا اطلاع ثانوی- لغو کرده‌ام.

باری، این روزها، زندگی کردن را تجربه می‌کنم.

زندگی دوباره، مثل زنی که لخت می‌شود، سینه و باسنش را به من نشان داده و یگانه دلیل «راست ماندن» آلت «بودنم» شده و مرا به «ماندن» و «مبارزه» تشویق می‌کند…

تنها بودن و تنهایی، بهترین و بزرگترین ابزاری‌ست که تو را «تربیت» می‌کند. تو را «آب‌ دیده» و «سرد و گرم چشیده» می‌کند. تو را بسان فولادی در برابر مشکلات، قوی می‌کند. تنهایی مطلق، آفت‌های خودش را هم البته دارد. ولی به گمانم، بهره‌هایی که از تنهایی می‌برید، این توانایی را -به صورت بالقوه- دارند که بر آفت‌‌ها و دردسرهایش چیره شوند. تنهایی از نوع با ارزش آن، نصیبتان!